آثار



مثنوی كردی

مثنوی كُردی از سروده‌های حاج نعمت‌الله مكری جیحون‌‌آبادی است كه در ۶۴۲۳ بیت و در ۶۸ بند كوتاه و بلند در فروردین ۱۲۸۸ شمسی سروده شده است.

در این مثنوی، حاج نعمت‌الله، مقصودش از بیان مطالب و آموزه‌های اخلاقی و سلوكی، جلب توجه خواننده به حق‌پرستی و كناره‌گیری از دنیا و دنیاپرستی است.

مؤلف، در این دفتر، در قالب ۳۱ داستان، هركدام حاوی نصایحی، خواننده را با مراحل مختلف سلوك آشنا می‌كند. در سیر الی‌الله، خصوصیات لازم و خصایلی را كه سالک باید از خود دور كند، به او می‌آموزد و بر صداقت، فروتنی، وفای به عهد، ایمان، و دوری‌گزینی از دنیاداری و مال‌دوستی تأكید می‌ورزد و ارزش‌های معنوی آنها را به کرات یادآور می‌شود و سرآمد صفات سالك برمی‌شمرد. در مقابل، هر جا بتواند بر دو رویی، ریا، فخرفروشی، غرور، عهدشكنی، دنیا‌پرستی، دنیاداری، ناراستی، مغلوب نفس اماره شدن، به سختی می‌تازد. در این میان، در مقام عاشق واقعی علی مرتضی (ع) پی در پی به نعت و مدح حضرت مولا می‌پردازد و در توصیف او داد سخن می‌دهد.

در میان بیش از شش هزار بیت كُردی، سه بار، شعر و داستان به فارسی گنجانده شده است، که گویای مهارت مصنف در شعر فارسی و كُردی، هر دو است. در این دفتر شواهد فراوانی از آثار دیگر شعرا و سخن‌سرایان و آیات قرآنی و احادیث به منظور تضمین پند‌هایش می‌آورد، كه حاکی از وسعت دانش او و احاطه‌اش بر آن آثار است.

سبك دلپذیر حاج نعمت‌الله در این مثنوی باعث می‌شود که ذهن خواننده در طول داستان فعال بماند. علاوه بر این كه داستان‌ها با شیرینی خاصی بیان شده، آنها تو در تو به خواننده عرضه می‌شوند. هنوز داستانی تمام نشده، مصنف داستانی دیگر می‌آورد و ذهن خواننده را درگیر آن می‌كند. شماره‌ی این داستان‌ها گاه به چهار می‌رسد و خواننده ناگزیر از دقت خاصی برای پی‌گیری موضوع است. این شیوه‌ی داستان‌سرایی، علاوه بر این كه جذابیت داستان را افزایش می‌دهد، ذهن خواننده را تا دم آخر فعال نگه می‌دارد، و چنان سرگرم و مجذوب می‌كند كه گویی از قید زمان آزاد شده و گذر آن را احساس نمی‌كند.